kankerverwekkende stoffen

Kankerverwekkende stoffen.

Werk ik met gevaarlijk stoffen?
We zijn allemaal bekend met asbest en minder Chrome6. Maar er zijn veel meer stoffen die kankerverwekkend zijn. Daarom maar een lesje ‘kankerverwekkende stoffen’. Onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’. In de Staatscourant van begin januari 2019 is de nieuwe SZW-lijst kankerverwekkende stoffen en processen gepubliceerd. Werknemers die vermoeden dat ze met een gevaarlijke stof werken, kunnen dit controleren met een speciale app: de Stoffencheck.  Het ontstaan van kanker op de werkplaats wordt geschat op enkele procenten. Jaarlijks gaat het om enkele duizenden gevallen van kanker, waarbij het beroep mogelijk een rol speelt.

De blootstelling aan gevaarlijke stoffen beoordelen.
In de nieuwe lijst ‘Kankerverwekkende en mutagene stoffen’ zijn stoffen toegevoegd of gewijzigd sinds de vorige publicatie. Kankerverwekkende stoffen kunnen kanker veroorzaken of de kans erop vergroten. Mutagene stoffen kunnen het DNA beschadigen en kunnen in combinatie met andere stoffen leiden tot kanker.

Werkgevers zijn verantwoordelijk
In de wet zijn eisen opgenomen voor het werken met kankerverwekkende en mutagene stoffen. Voor enkele specifieke kankerverwekkende stoffen en processen zijn bepalingen opgenomen die het gebruik geheel verbieden of bepaalde toepassingen uitsluiten. Werkgevers moeten voor de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) de blootstelling aan gevaarlijke stoffen beoordelen. (even meekijken kan natuurlijk geen kwaad).


Photo by Markus Spiske on Unsplash

Stoffencheck voor werknemers
Tweemaal per jaar publiceert het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid de meest recente versie van de lijst in de staatscourant. Bekijk zelf de nieuwe SZW-lijst met kankerverwekkende en mutagene stoffen. Het teken ‘•’ geeft aan dat de stof is toegevoegd of gewijzigd sinds de voorgaande publicatie.

App ‘de stoffencheck’ Maar even downloaden dus!
Met een app, de ‘Stoffencheck’ van Inspectie SZW en FNV, kunnen werknemers nagaan of ze met een gevaarlijke stof werken. De app noemt de risico’s, geeft aan of je er ziek van kunt worden en meldt welke maatregelen nodig zijn om veilig te werken. De app is verkrijgbaar in de Apple App store en ‘Google Play Store’ te vinden onder ‘Stoffencheck’.

Wat een ondernemingsraad kan doen
De ondernemingsraad kan nagaan of in het bedrijf kankerverwekkende en mutagene stoffen worden gebruikt of vrijkomen. Raadpleeg daarvoor het register gevaarlijke stoffen in het eigen bedrijf. Probeer juist die stoffen te laten vervangen waarmee medewerkers in aanraking komen. Bepleit een breed opgezette werkgroep die naar geschikte alternatieven zoekt.

Een goed voorbeeld is chrome6 dat nu anno 2019 actueel is. Dit middel wordt gebruikt in verf.
En uiteraard het bekende asbest

Klein bedrijf of eenmanszaak?
Kijk eens goed welke stoffen je gebruikt en controleer of ze kankerverwekkend zijn. En als dat zo is? Dan is stoppen met  het gebruik wel het minste. Werk je er lang mee? Dan is het beter om daar een advies over in te winnen bij de overheid.

Belangrijke links:

SZW-lijst met kankerverwekkende en mutagene stoffen.

In 2019  heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verwerkt vlees, zoals ham en salami, officieel bestempeld als kankerverwekkend. Wat is dan nog wel gezond, zul geërgerd denken?

Wat kan ik nog wel eten?
In ieder geval niets dat in Groep 1 staat van de lijst van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek. De hele lijst bestaat uit meer dan duizend stoffen, die mogelijk kankerverwekkend zijn, maar in Groep 1 staan de stoffen waarvoor voldoende bewezen is dat ze kanker kunnen veroorzaken bij mensen. Je vindt er bijvoorbeeld de sigaret terug en de zonnebank. Een Engelse krant verdeelde de lijst in stoffen, mengsels en omstandigheden.

Dit is de volledige lijst:  (ter informatie)

  • 1. Tabak roken.
  • 2. Passief roken van tabak.
  • 3. Zonnebanken en -lampen.
  • 4. Aluminium produceren.
  • 5. Auramine produceren.
  • 6. Blootstelling aan roet bij het schoorsteenvegen.
  • 7. Kolenvergassing.
  • 8. Koolteer distilleren.
  • 9. Cokes (de brandstof) produceren.
  • 10. Hematiet opgraven (in een mijn).
  • 11. Ijzer en staal gieten.
  • 12. Isopropylalcohol produceren met sterke zuren.
  • 13. Magenta produceren.
  • 14. Werken als schilder (voortdurende blootstelling aan chemische stoffen in verfproducten).
  • 15. Rubber produceren.
  • 16. Blootstelling aan nevels van sterke anorganische zuren.
  • 17. Straten en daken bedekken met koolteerpek.
  • 18. Meubels maken (houtstof).
  • 19. Schoenen maken en repareren (leerstof).
  • 20. Arseen in drinkwater.

Kankerverwekkende mengsels

  • 21. Natuurlijke mengsels van aflatoxines
  • 22. Alcoholische dranken (dat is nu weer jammer hé .:-)
  • 23. Betelnoot
  • 24. Betelpruim met tabak
  • 25. Betelpruim zonder tabak
  • 26. Koolteerpek
  • 27. Koolteer
  • 28. De uitstoot van het verbranden van steenkool binnenshuis.
  • 29. Uitlaatgassen van dieselmotoren
  • 30. Onbehandelde of licht behandelde minerale olie.
  • 31. Pijnstillende mengsels van fenacetine
  • 32. Planten die artistolochiazuur bevatten
  • 33. Polychloorbifenyl (PCB’s)
  • 34. Op Chinese manier gezouten vis
  • 35. Schalie-olie
  • 36. Tabaksproducten die niet gerookt worden
  • 37. Houtstof
  • 38. Verwerkt vlees  (de servelaat dus)
  • 39. Roet (steenkoolstof)

Kankerverwekkende (groepen van) stoffen

  • 40. Acetaldehyde
  • 41. 4-Aminobifenyl
  • 42. Artistolochiazuren
  • 43. Arseen en samenstellingen met arseen
  • 44. Asbest (mesothelioom kanker ook bekend al borstvlieskanker)
  • 45. Azathioprine
  • 46. Benzeen
  • 47. Benzidine
  • 48. Benzo(a)pyreen
  • 49. Beryllium en berylliumsamenstellingen
  • 50. Chlornafazine (N,N-Bis(2-chloroethyl)-2-naphthylamine)
  • 51. Bis(chloormethyl)ether
  • 52. Chloormethoxymethaan
  • 53. 1,3-Butadieen
  • 54. 1,4-Butanediol dimethanesulfonaat (Busulfan, Myleran)
  • 55. Cadmium en cadmiumsamenstellingen
  • 56. Chloorambucil
  • 57. Methyl-CCNU (1-(2-Chloroethyl)-3-(4-methylcyclohexyl)-1-nitrosourea; Semustine)
  • 58. Chroom(VI)-samenstellingen
  • 59. Ciclosporine
  • 60. Anticonceptiemiddelen die oestrogeen en progrestageen combineren
  • 61. Menopauzebehandeling met een combinatie van oestrogeen en progrestageen
  • 62. Cyclofosfamide  (wordt geruikt bij chemo)
  • 63. Di-ethylstilbestrol
  • 64. Kleurstoffen die gemetaboliseerd zijn tot benzidine
  • 65. Epstein-barrvirus
  • 66. Oestrogenen, niet-steroïdaal
  • 67. Oestrogenen, steroïdaal
  • 68. Postmenopausale oestrogeenbehandeling
  • 69. Ethanol in alcoholische dranken
  • 70. Erioniet
  • 71. Ethyleenoxide
  • 72. Etoposide alleen en in combinatie met cisplatine en bleomycine
  • 73. Formaldehyde
  • 74. Galliumarsenide
  • 75. Infectie met helicobacter pylori
  • 76. Chronische infectie met het hepatitis B-virus
  • 77. Chronische infectie met het hepatitis C-virus
  • 78. Plantaardige middeltjes op basis van het Aristolochia-geslacht
  • 79. Infectie met het hiv-virus (type 1)
  • 80. Infectie met het humaan papillomavirus type 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 en 66
  • 81. HTLV-I-virus
  • 82. Melfalan (wordt gebruikt bij een stamceltransplantatie)
  • 83. Methoxsalen (8-Methoxypsoralen) plus ultraviolet A-straling
  • 84. Bisamine
  • 85. MOPP en andere gecombineerde chemotherapie die alkylerende stoffen bevat
  • 86. Mosterdgas
  • 87. 2-Naphthylamine
  • 88. Neutronenstraling
  • 89. Nikkelsamenstellingen
  • 90. NNK
  • 91. N-Nitrosonornicotine (NNN)
  • 92. Infectie met opisthorchis viverrini
  • 93. Luchtvervuiling buitenshuis
  • 94. Fijnstof in luchtvervuiling buitenshuis
  • 95. Fosfor-32, als fosfaat
  • 96. Plutonium-239 en zijn vervalproducten als aerosolen
  • 97. Radioiodines uit kernrampen en ontploffingen van kernwapens
  • 98. Radionucliden die alfapartikels uitzenden
  • 99. Radionucliden die betapartikels uitzenden
  • 100. Radium-224 en zijn vervalproducten
  • 101. Radium-226 en zijn vervalproducten
  • 102. Radium-228 en zijn vervalproducten
  • 103. Radon-222 en zijn vervalproducten
  • 104. Schistosomiasis
  • 105. Siliciumdioxidekristallen (geïnhaleerd in de vorm van kwarts of cristobaliet)
  • 106. De straling van de zon
  • 107. Talk dat asbestvezels bevat
  • 108. Tamoxifen
  • 109. 2,3,7,8-tetrachloordibenzo-p-dioxine
  • 110. Thiotepa (1,1′,1″-phosphinothioylidynetrisaziridine)
  • 111. Thorium-232 en zijn vervalproducten, intraveneus toegediend als een colloïdale dispersie van thorium-232 dioxide
  • 112. Treosulfan
  • 113. Ortho-toluïdine
  • 114. Vinylchloride
  • 115. Ultraviolette straling
  • 116. X-stralen en gammastralen