Rouwrituelen

Rouwrituelen in culturen en religies: elke uitvaart is anders.
De opvattingen over rituelen verschillen niet alleen per cultuur, ze veranderen ook met de tijd. We noemen enkele rouwrituelen die in bepaalde culturen en religies gebruikelijk zijn. Zeker in tijden van verdriet is er sterk de behoefte om op een eigen manier afscheid te nemen.Voor Nederlandse migrantengemeenschappen is het soms lastig om vast te houden aan hun oorspronkelijke tradities. Nederlanders kennen de gebruiken niet altijd en vaak ervaren mensen dat in traditioneel Nederlandse uitvaartcentra minder ruimte is voor rituelen die in het thuisland ‘normaal’ zijn. Veel gebruiken  zijn in de loop van de jaren aangepast aan de mogelijkheden die er wel zijn. Er is dus wel wat te winnen in de kennis van elkaars cultuur, zeker in de omgang met de dood.

Een laatste samenzijn dat niemand meer vergeet
Het leven vieren met mensen die je lief zijn.
Als een levenseinde nadert kan het prachtig zijn om samen te komen met alle mensen die je lief zijn om het leven te vieren. Zo groots of intiem als iemand dat maar wenst: met een afscheidsfeest, viering, lunch of diner. Lievelingseten, drinken, muziek en de mensen waar je om geeft, vormen tijdens dit onvergetelijke afscheid de basis. Met ruimte voor laatste woorden die je geliefden aan je willen richten, een toost op wat het leven je bracht, een lach, een traan en je persoonlijke wensen.  Hoe mooi kan het zijn.

Eigen ervaring
De schrijver heeft deze ervaring opgedaan toen zijn broer Ad was opgegeven. De hele familie was er en Ad  noemde het ‘een warm bad’. Groot voordeel was ook dat hij nog commentaar kon geven op de sprekers:-). Het was een mooie dag. Zelfs zijn sta-op stoel was meegebracht. Bij ons wist Ad van niets. We hebben hem naar een gehuurde zaal gelokt. Het was voor hem een mooi moment en hij heeft iedereen nog even kunnen zien en spreken.

Elke cultuur heeft een eigen ritueel:

Rouwrituelen Nederland
In Nederland is de dood uit de taboesfeer aan het komen. En het is al lang niet meer zo dat elke uitvaart de standaard ‘koffie en cake’ heeft. Wat zijn de rouwrituelen van autochtone Nederlanders? Hieronder staat een mooi overzicht van Yarden. Een gastvrouw van een inloophuis kan, als een gast een buitenlandse achtergrond heeft bekijken wat normaal is in het eigen geboorteland.

Caribisch uitvaart
In Nederland wonen naar schatting 138.000 Caribische Nederlanders. De meeste Caribisch Nederlanders zijn rooms-katholiek, maar de rituelen bij een overlijden kennen Indiaanse, Afrikaanse, christelijke en traditionele invloeden. Ontdek meer over de gebruiken tijdens een Caribische uitvaart.

Chinese uitvaart
Doordat China een groot land is en chinezen zich in de loop van de tijd over de hele wereld hebben verspreid, zijn er veel verschillende gebruiken en geloven. Toch zijn er enkele gemene delers, bijvoorbeeld dat praten over de dood taboe is. En dat er traditioneel gezien voor een Chinese begrafenis wordt gekozen.

Christelijke uitvaart
Ondanks de ontkerkelijking in Nederland van de traditionele christelijke kerken nog steeds doorgaat, voelt een meerderheid van de Nederlanders zich nog steeds verbonden met christelijke feesten en rituelen. Wat voor rouwrituelen horen bij een christelijke begrafenis?

Hindoeïstische uitvaart
Hindoes geloven in het bestaan van een goddelijke bron: Het Brahman. Hun heilige geschriften dragen de verzamelnaam Veda’s. Hindoefamilies hebben een bijzondere band met hun hindoepriester, de pandit. Bij overlijden leest en bidt deze met de familie. Ontdek meer over de gebruiken tijdens een hindoestaanse uitvaart.

Humanistische uitvaart
Een humanistische uitvaart is een afscheid waaraan iedereen naar eigen inzicht vorm geeft en waarin voor zowel de overledene als de nabestaanden aandacht is. Voor nabestaanden is het belangrijk om goed afscheid te nemen van een overledene. Het afscheid is daarmee tegelijkertijd een goed begin van het weer verder leven.

Islamitische uitvaart
Bezoek aan stervenden is belangrijk in de islam. Hiermee kunnen gelovigen zegeningen verdienen. Daarom zijn er vaak veel mensen aanwezig in de stervensfase. Ook het ritueel wassen is in de islam een belangrijk rouwritueel. Lees meer over de islamitische begrafenis.

Joodse uitvaart
Ook de joodse gemeenschap heeft zo zijn eigen gebruiken en rituelen. Bijvoorbeeld na het vaststellen van de dood. Er wordt dan een veertje of watje onder de neus gelegd om te zien of er nog een adem is. Daarna wordt bij de overledene een kaars of een lampje ontstoken dat dag en nacht blijft branden tot aan de begrafenis. Ontdek meer over de joodse begrafenisrituelen.

Kaapverdische uitvaart
De Kaapverdianen geloven in een leven na de dood. Hun geloof is doortrokken van traditionele mystieke en magische elementen, waarin geesten een belangrijke rol spelen. Ook hecht de Kaapverdiaanse gemeenschap veel waarde aan het uitvoeren van de juiste rituelen rond de overledene.

Marokkaanse uitvaart
De grote meerderheid van de Marokkaanse Nederlanders laat zich in Marokko begraven. Eeuwigdurende grafrust is voor hen belangrijk en deze kan in Nederland niet gegarandeerd worden. Ontdek meer over de rouwrituelen van de Marokkaanse uitvaart.

Molukse uitvaart
In de Molukse gemeenschap deel je het verlies van een dierbare met je hele familie. Samen over het verlies praten, bidden en vooral samen zijn om het verlies te verwerken, is voor hun belangrijk.

Pakistaanse uitvaart
De meeste Pakistani, vooral van de oudere generatie, willen graag in het land van herkomst begraven worden. Als iemand zich in Nederland laat begraven, dan maakt deze gebruik van de islamitische begraafvakken die op steeds meer begraafplaatsen worden aangelegd. Lees meer over de Pakistaanse rouwrituelen rondom de uitvaart en afscheid nemen.

Surinaamse uitvaart
Nederland telt op dit moment naar schatting 350.000 Surinamers. Cultureel en etnisch gezien vormen ze geen homogene groep. Er is dan ook niet één Surinaamse uitvaart met vaste gebruiken en rituelen.

Turkse uitvaart
Binnen de Turkse gemeenschap is sprake van grote verschillen. Deze komt voort uit verschillen in geloofsovertuiging, maar ook uit politieke voorkeur of de binding met de streek in Turkije waar iemand vandaan komt. Ontdek meer over de Turkse uitvaart.

Vluchtelingen en asielzoekers
In Nederland woont een groot aantal vluchtelingen en asielzoekers. Ze zijn afkomstig uit verschillende landen en hebben een vaak complexe en zware situatie gemeen. Dit kan een extra emotionele lading geven aan een sterfgeval. Lees meer over afscheid nemen voor vluchtelingen en asielzoekers.